Municipio: Culleredo
Parroquia: Santa María de Celas
Lugar: Celas
A Torre de Celas pertenceu á antiga fortaleza da Vinseira e aínda que se descoñece exactamente a data da súa edificación, as súas características construtivas indican que probablemente sexa baixomedieval. En calquera caso, coñecemos a súa súa existencia no ano 1395 por un preito entre o seu señor e o concello da Coruña. O motivo do conflito estaba relacionado co feito de que A Coruña era vila de reguengo concedido por Afonso IX xa no século XIII e a torre atopábase nos límites do seu alfoz e ademais nun punto estratéxico de control da vía que a unía con Santiago. Por tanto o concello da Coruña non quería permitir o desenvolvemento dun señorío xurisdicional dentro do seu territorio nin o cobro de peaxes aos viaxeiros polos señores de Celas. A disputa resolveuse a favor do concello cunha acta que obrigaba a derrubar “todas as çerquas et muros et penedos et pedras darredor” e que non foi cumprida.
A torre pertenceu á casa de Andrade durante a Idade Media, pero tivo tamén outros propietarios como os Ponte, Freixomil e Maldonado. Durante a Idade Moderna foi transformada en pazo engadíndolle un edificio pacego, que hoxe en día non se conserva. Na década de 1990, despois dun longo período de abandono, a Torre de Celas restaurouse e acondicionouse como museo pola Escola-Taller “Ponte do Burgo”, intervindo tamén na contorna para a súa conversión en parque público.
A Torre de Celas probablemente foi a torre da homenaxe da fortaleza da Vinseira. Ten planta cadrada, cada lado mide oito metros e posúe unha altura total de doce metros. Está construída a base de perpiaños de granito e os seus muros teñen un grosor de 1,20 metros. Na construción aprécianse diversos elementos típicos das arquitecturas defensivas como algúns matacáns na parte superior, varias troneiras e tamén seteiras nos lenzos.
O edificio conta tamén con tres andares e sobre unha fiestra do segundo piso apréciase un brasón con dous escudos de difícil interpretación, un deles seguramente dos Andrade, separados por un cáliz e unha hostia aludindo probablemente ao Reino de Galicia.
Moi preto da torre atópase a igrexa de Santa María de Celas, de orixe románico e reformada no século XVIII, que posúe unha interesante colección de canzorros e outros elementos de época medieval como a fiestra exterior da ábsida.
Horario de visitas:
Está situada no parque de Celas. Non se pode acceder ao seu interior actualmente, pero é posible percorrer toda a súa contorna.
Estrutura defensiva composta de bloques de pedra de maior ou menor tamaño, que arrodea unha torre ou núcleo central, presentando un ou máis accesos e sendo de altura variable. A súa complexidade e entidade aumentan conforme se avanza nas formas arquitectónicas, podendo ter torres no medio, coñecidos coma torreóns.
Estructura defensiva compuesta por bloques de piedra de mayor o menor tamaño, que rodea una torre o núcleo central, presentando uno o más accesos y siendo de altura variable. Su complejidad y entidad aumentan conforme se avanza en las formas arquitectónicas, pudiendo tener torres en medio, conocidos como torreones.
